امروزه بیش از ۹۰ درصد ارزش شرکتها را داراییهای نامشهود تشکیل میدهد که برند به عنوان مهمترین دارایی نامشهود شناخته میشود. در اقتصاد دانشبنیان کنونی، ارزش برندهای بزرگ مانند اپل، آمازون یا کوکاکولا اغلب از مجموع داراییهای فیزیکی آنها بسیار بیشتر است. برندهای قوی با ایجاد اعتماد و هویت متمایز، قدرت رقابتی شرکتها را افزایش میدهند و امکان تعیین قیمت بالاتر (حق برند) را فراهم میکنند. از دیدگاه حقوقی، حمایت از برندها تحت قوانین مالکیت فکری مانند ثبت علائم تجاری، مقابله با جعل و حفاظت از شهرت برند در فضای دیجیتال اهمیت حیاتی یافته است. تحقیقات نشان میدهد که برند میتواند تا ۸۰٪ از ارزش کل شرکت را در صنایع خاص تشکیل دهد. این تحول باعث شده است که مدیریت استراتژیک برند و حفاظت حقوقی از آن به اولویت اصلی کسبوکارهای مدرن تبدیل شود، به طوری که امروزه ارزش گذاری برند به علمی تخصصی با روشهای استاندارد شده تبدیل شده است.
حقوق تجارت و حقوق برند شرکتها امروزه به دو بخش حیاتی در اقتصاد جهانی تبدیل شدهاند. در گذشته حقوق تجارت بیشتر به مسائل مالی و عملیاتی شرکتها میپرداخت، اما امروزه با تغییر اقتصاد به سمت دانشبنیانی، حقوق برند و مالکیت فکری بخش عمدهای از مباحث حقوق تجارت را تشکیل میدهد. ثبت برند به عنوان یکی از ارکان اصلی حقوق مالکیت فکری، امکان پیگرد قانونی در صورت تقلید یا سوءاستفاده را فراهم میکند. مزایای ثبت برند شامل حق انحصاری استفاده، امکان فروش یا واگذاری امتیاز برند و ایجاد اعتبار تجاری است. مدت اعتبار ثبت برند معمولاً ۱۰ سال است که نیاز به تمدید دورهای دارد. برای شرکتهای بینالمللی، ثبت برند در سیستمهایی مانند مادرید (WIPO) ضروری است. چالشهای جدیدی در فضای دیجیتال برای حفاظت از برندها ظهور کردهاند، از جمله جعل دامنههای اینترنتی (Cybersquatting)، ایجاد صفحات جعلی در شبکههای اجتماعی و استفاده غیرمجاز از برندها در تبلیغات دیجیتال. در صورت نقض حقوق برند، راههای قانونی مختلفی وجود دارد مانند اقامه دعوی در مراجع قضایی، شکایت به مراجع تنظیمگر و درخواست حذف محتوای متخلف از پلتفرمهای دیجیتال. امروزه مدیریت و حفاظت از برند به یکی از ارکان اصلی حقوق تجارت تبدیل شده و شرکتهایی که از حقوق برند خود بهخوبی محافظت نکنند، با خطرات جدی تجاری مواجه خواهند شد. ثبت به موقع برند، نظارت مستمر حقوقی و اقدام سریع در برابر تخلفات از ضروریات هر کسبوکار مدرن محسوب میشود.